با پیشرفت مبحث اینترنت اشیا و قابلیت کنترل پذیری وسایل، کم کم مبحث سیستم روشنایی هوشمند به وسیله تجهیزات هوشمند ساختمان مطرح میشود. سیستمی که در جهت اسایش بیشتر زندگی و کاهش هزینه ها و مصرف انرژی طراحی شد.
در ادامه مطلب به ترتیب جزئیات و امکانات سیستم روشنایی هوشمند را بررسی خواهیم کرد. خواهیم دید که باید چه انتظاراتی از این سیستم داشت و چه امکاناتی در اختیار ما قرار خواهد داد.
هوشمند سازی ساختمان ، یکی از خدمات تیم آناهیتا میباشد. یکی از مزایای آناهیتا مشاوره رایگان جهت بازسازی ساختمان است. برای مشاوره رایگان با متخصصین این حوزه از طریق لینک زیر اقدام کنید.
سیستم روشنایی هوشمند چیست؟
هر سیستم روشنایی را که بتوان از راه دور کنترل کرد، سیستم روشنایی هوشمند می گویند. این تعریف ساده است اما مفاهیم عمیقی در آن نهفته است.
باید در نظر داشت که بستر این نوع کنترل بر پایه اینترنت اشیا و به کمک اینترنت امکان پذیر است. سیستم های روشنایی هوشمند انواع مختلفی دارد. در ضمن طراحی هر سیستم به منظور خاصی انجام می گیرد. اما در حالت کلی می توان همه آنها را در یک دسته قرار داد.
اجزای سیستم روشنایی هوشمند یا bms
سیستم روشنایی bms (building management system) اجزای مختلفی دارد. از بارزترین این اجزا می‌توان به لامپ هوشمند، کلیدهای هوشمند روشنایی، هاب، LEDها، دیمر، پریز برق هوشمند و سنسور حرکتی اشاره کرد. در ادامه این اجزا را به طور کوتاه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
لامپ هوشمند
لامپ هوشمند یکی از اصلی‌ترین اجزا در روشنایی هوشمند bms است. این لامپ‌ها از لحاظ ظاهری مشابه لامپ‌های معمولی بوده؛ با این حال از لحاظ ساختاری با لامپ‌های معمولی متفاوت هستند؛ چرا که با اتصال به اینترنت و نصب برنامه لازم روی تلفن همراه خود می‌توانید لامپ هوشمند را از راه دور کنترل کنید، بسته به موقعیت آن را روشن و خاموش کنید و شدت نورش را تغییر دهید. این لامپ‌ها همچنین مانند بسیاری از تجهیزات هوشمند خانه قابلیت سناریو پذیری دارند. لامپ‌های هوشمند را می‌توانید در انواع ساده، رنگی، مجهز به سنسور و حتی موزیکال خریداری کنید.
هاب
کاربرد هاب در روشنایی هوشمند خانه به این صورت است که برخی لامپ‌های هوشمندی که به تنهایی قابلیت اتصال به وای فای ندارند را به wifi وصل می‌کند.
چراغ های LED
نقش اصلی LED ها در سیستم کنترل روشنایی هوشمند زیباسازی و ایجاد فضای مناسب است. در روشنایی هوشمند منزل، به کارگیری LEDها در قسمت‌های مختلف خانه باعث میشود که خانه در آن قسمت بزرگ‌تر و با شکوه‌تر به نظر بیاید. همچنین به وسیله ریسه‌های LED می‌توان توجهات را به یک نقطه به خصوص جلب کرد؛ مثلا اگر می‌خواهید نقطه‌ای از پذیرایی بیشتر مورد توجه واقع شود می‌توانید از ریسه LED در آن بخش استفاده کنید.
دیمر ها
دیمرها از دیگر اجزای سیستم روشنایی هوشمند bms هستند. دیمر وسیله‌ای است که نور لامپ را به طور خودکار کاهش می‌دهد. وجود دیمرهای هوشمند در ساختار سیستم روشنایی هوشمند منزل و هر مکان دیگری باعث میشود بتوانید هر نوع نور موجود در آن فضا را کنترل کنید. بعضی از دیمرها علاوه بر این کاربرد، قابلیت تغییر رنگ را هم دارند؛ از این رو می‌توانید برای اجرای سناریوهای مختلف و در موقعیت‌های متفاوت، برنامه‌های متناسب به سلیقه خود و میزان نور در طول روز را برای سیستم روشنایی هوشمند منزل خود تعریف کنید.
سنسور ها
یکی از اجزای کلیدی سیستم کنترل روشنایی هوشمند سنسور است. سنسورهای حرکتی در هنگام اجرای سیستم روشنایی هوشمند bms در سیستم تعبیه می‌شوند. وجود این نوع سنسور از آن جهت کاربردی است که وقتی شما وارد هر بخش خانه، محل کار و… شوید، این سنسورها با تشخیص حرکت شما پیام را به سیستم روشنایی هوشمند bms فرستاده و باعث روشن شدن لامپ میشود؛ مثلا وقتی در روشنایی هوشمند راه پله از سنسور استفاده کنید، به محض اینکه فردی وارد راه پله شود، سنسور حرکتی موجود در سیستم روشنایی هوشمند پله حرکت شما را شناسایی می‌کند و محیط راه پله بلافاصله برای عبور راحت‌تر و ایمن‌تر شما روشن میشود. این نوع از سیستم روشنایی هوشمند مناسب راه پله‌هایی است که در فضای بسته قرار دارند. همچنین برای سیستم روشنایی هوشمند پله در فضای باز می‌توانید سناریویی تعریف کنید که این سیستم تنها در شب که هوا تاریک است فعالیت داشته باشد.
برای بیان مزیت دیگر سنسور حرکتی در ساختار روشنایی هوشمند bms بگذارید یک تصویر ذهنی برای شما بسازیم. تصور کنید در سیستم روشنایی هوشمند شهری از سنسور استفاده شود، در این صورت چراغ‌های یک خیابان تنها هنگامی روشن خواهند بود که ماشین‌ها از آن عبور کنند و وقتی در خیابان هیچ خودرویی در حرکت نباشد، چراغ هوشمند خاموش میشود. این مسئله ثابت می‌کند تجهیز سیستم های کنترل هوشمند روشنایی به سنسور در مصرف برق نیز بسیار تاثیرگذار بوده و آن را کاهش می‌دهد.
کلید و پریزهای هوشمند
کلیدها و پریزهای هوشمند یکی دیگر از اجزای مهم و اصلی سیستم کنترل روشنایی هوشمند هستند. کاربرد کلیدهای هوشمند در طراحی جذاب‌تر و رابط کاربری راحت‌تر است. پریز برق هوشمند هم علاوه بر افزایش ایمنی گستره تجهیزات هوشمند موجود در خانه را افزایش می‌دهند؛ مثلا با اتصال چای ساز به پریز هوشمند، حال شما یک چای ساز هوشمند دارید که می‌توانید همچون سایر تجهیزات هوشمند خانه از مسافت دور آن را کنترل و مدیریت کنید.
کلیدهای لمسی روشنایی هوشمند
کلیدهای لمسی روشنایی هوشمند علاوه بر جلوه زیبایی که دارند استفاده راحتی نیز دارند و نیازی به فشار دادن کلید نیست و می‌توانید فقط با لمس انگشت آن را خاموش یا روشن می‌کنید.
کلیدها و پریزهای هوشمند یکی دیگر از اجزای مهم و اصلی سیستم کنترل روشنایی هوشمند هستند. کلیدهای هوشمند روشنایی علاوه بر خاموش و روشن کردن چراغ‌ها قابلیت کم و زیاد کردن نور لامپ‌ها و یا هالوژن‌ها را نیز دارند. یکی دیگر از کاربردهای کلیدهای لمسی هوشمند این است که می‌توان وسایل و تجهیزات را به آن متصل کرد؛ مثلا با اتصال چای ساز به پریز هوشمند و یا باز و بسته کردن پرده. همچنین کلید هوشمند می‌تواند سایر تجهیزات هوشمند خانه را از مسافت دور کنترل و مدیریت کند.
کاربردهای سیستم روشنایی هوشمند
یکی از اصلی ترین کاربردهای سیستم های روشنایی هوشمند شده، بالا بردن راندمان یا بازدهی ساختمان است. همان طور که اشاره کردیم شدت و رنگ نور تاثیر مستقیم بر کارآیی افراد دارد. با تنظیمات مناسب در محل کار یا منزل می توان این بهره وری را تا حد زیادی افزایش داد.
مورد بعدی می توان به افزایش زیبایی ساختمان اختصاص داد. یعنی که با طراحی یک سیستم جذاب تا حد زیادی به زیبایی ساختمان می توان کمک کرد. فضا های کوچک را بزرگ نشان داد، توجهات را به مکان خاصی معطوف کرد یا با رقص نور و تغییر رنگ بندی فضا را عوض کرد.
یکی دیگر از کاربردهای این سیستم، کنترل کردن روشنایی مکان هایی است که امکان دسترسی به آن سخت است. نه تنها برای خانه ها، بلکه برای بیمارستان ها و کارخانه ها نیز این سیستم قابل پیاده سازی است. در این مکان هاست که قابلیت کنترل پذیری سیستم خود را نشان خواهد داد.
قابلیت ها سیستم روشنایی هوشمند
واکنش به روشنایی روز
در استراتژی واکنش به روشنایی روز از یک سنسور نور (فوتوسنسور یا فوتوسل) به همراه یک کنترلر جریان برق یا دیم استفاده می شود. هر چه میزان نور در طول روز بیشتر می شود، سنسور بوسیله کنترلر نور چراغ ها را کم می نماید و بدین صورت در مصرف انرژی صرفه جویی می شود. بر طبق LBNL این استراژی موجب 28% صرفه جویی در مصرف انرژی می گردد.
این استراتژی برای مکان هایی مناسب است که در طول روز از نور خوبی برخوردار هستند.
بیشتر بخوانید:
تنظیم رنگ
با استفاده جداگانه از دیمینگ برای هر LED قرمز، سبز، آبی و یا دیگر رنگ های ممکن، به صورت مجازی هر رنگی قابل تولید می باشد که این کار تنظیم رنگ نامیده می شود. تنظیم رنگ برای کاربردهایی از جمله مکان های تفریحی، سالن های موسیقی و … مناسب می باشد. با استفاده از CCT توسط آرایه های دیمینگ می توان در طیف وسیعی از سفید گرم تا سفید سرد رنگ های مختلف ایجاد کرد. این روش، تنظیم رنگ نور سفید نامیده می شود. در زیر به چند نمونه کارهایی که با استفاده از CCT قابل انجام است، اشاره شده است:
با استفاده از CCT می توان به صورت اتوماتیک نوری شبیه لامپ های رشته ای (سفید گرم) ایجاد نمود.
CCT می تواند بدون نیاز به دوباره تنظیم کردن در طول زمان رنگ و نور دلخواه خاصی را بوجود آورد.
تنظیم مناسب CCT براساس اشیاء و فضا (فضاهای هنری مثل موزه)
تنظیم CCT بر اساس کاربری دلخواه
تنظیم CCT به صورتی که با روشنایی روز ترکیب شود.
قابلیت تقلید CCT از نورهای معروف برای کاربری های خاص
جمع آوری اطلاعات
برخی سیستم های کنترل با استفاده از شبکه دیجیتالی قابلیت گرفتن اطلاعات از نقاط کنترلی را دارند. این سیستم ممکن است به طور مستقیم اندازه گیری انرژی مصرفی و یا مانیتور پارامترهای مختلف را انجام دهد. می توان برای جمع آوری اطلاعات از سنسورهای دیگر از جمله تشخیص انسان، دما و … نیز استفاده شود. در سیستم کنترل روشنایی که در فضای بیرون از ساختمان استفاده می شود، می توان از سنسور های کربن مونواکسید، تشخیص برف و … نیز استفاده نمود.
این اطلاعات به یک سرور برای تحلیل یا بررسی داده می شود. به طور مثال انرژی مصرفی برای مقاصد مختلفی استفاده می شود. همچنین مانیتور اطلاعات می تواند موجب نگهداری بهتر سیستم گردد.
مشاوره رایگان جهت هوشمند سازی ساختمان
در این مقاله نکات مهمی در مورد روشنایی هوشمند ساختمان بیان شد. علاوه بر این برای بازسازی ساختمان و اجرای انواع سیستم های هوشمند، تیم آناهیتا را به شما معرفی کردیم که یکی از متخصص ترین تیم ها در زمینه ساخت و ساز میباشند.